Một tiểu thơ, hai tiểu tăng.

Thôn Giang Lâm , trong ngôi chùa cổ xưa  có vị sư trụ trì cùng với hai chú tiểu.Một 15 ,một 14 tuổi thế tục.Thầy trò,huynh đệ sinh hoạt hằng ngày công phu, kinh kệ đầu hôm,sớm mai đều đặn không hề khinh xuất.

 Tháng sáu mưa dầm.

 Những cơn mưa thi nhau trút nước , kèm với đợt thủy triều  tới sớm.

 Nhà của một thiện nam cuối thôn,sau mấy trận mưa giông bị tróc nóc với hơn chục tấm lá chầm mục đã hùa theo cơn gió rời mái ,xa nhà,vốn đã ọp ẹp từ lâu.

 Sư phụ trụ trì hay được tin, gọi hai chú tiểu đến căn dặn mọi chuyện cần kíp phải làm , hầu giúp cho lão ông lợp lại mấy tấm lá chầm cho kín mái  của  ông lão tuổi đã già, sức yếu .

 Dụng cụ,vật liệu sữa chửa đã được ba thầy trò sắp sẵn,chỉ chờ lúc rời mái chùa cổ kính nhắm hướng cuối thôn trực chỉ.

Lai thêm dăm ba câu nhắc nhở,Thiện Căn,Thiện Tâm huynh trước , đệ sau,rồi cả hai cùng bái biệt thầy thẳng tiến lên đường.

 Đường xá trơn trợt kèm theo túi nặng trên vai , nên việc di chuyển của cả hai không nhanh như mong muốn được.

 Quá Ngọ một lúc,trời lại vần vũ với mây đen  kéo tới từ  hướng chân trời xa.

 Khoảng  hơn ba giờ chiều,Thiện Căn,Thiện Tâm đã đến đoạn đường dọc theo cạnh bìa rừng ,phía bên kia là con sông nước cuồn cuộn chảy.

 Giữa con đường vốn đã hẹp lại bị cả một đoạn dài khoảng năm thước bị ngập nước.

 Chú tiểu Thiện Căn đặt túi nặng xuống lần dò sang qua đầu vũng nước ngập xong trở lại để hai huynh đệ cùng mang vác đồ đạc dụng cụ sang.

  Cùng ì ạch với nước đục  bùn sình,còn cở phân nửa đoạn đường,cả hai nhìn lên phía bên kia bổng bắt gặp một nữ nhi,mặt hoa da phấn đang dè dặt lần chân bước  đến.

 Hai tiểu tăng,không hẹn mà cùng chắp tay,cúi đầu bằng câu A di đà Phật.

 Thiếu nữ hay tiểu thơ , chắc cũng không sai, dừng chân  chấp tay đáp lễ.

 Đợi cho hai chú tiểu trèo lên được mé bờ của đoạn đường ngập nước,vị tiểu thơ kia mới tự giới thiệu về gia thế cùng ước muốn của mình :

 -Thưa hai sư phụ,đệ tử đây là thứ nữ của Ngô viên ngoại ở cuối thôn.Hôm nay, có việc khẩn cấp đến chợ huyện mà giờ nầy trời đã muốn sụp tối  rồi , mà đường thì hãy còn xa.

Ngặt nữa  ! Cả hai tì nữ theo hầu, đứa ốm,đứa bận việc quan gia nên tôi phải đi một mình.

 Tôi chưa hề biết xuống mương lội nước,nên dám nào nhờ hai vị sư phụ làm ơn giúp dùm cho tôi qua được đoạn đường ngập nước nầy hay không ?

 Thiện Căn ,giờ mới ngước  lên nhìn mặt vị nữ nhi mà từ nãy giờ chỉ nghe qua tiếng nói.

 Đây quả là một sự việc sảy ra ngoài dự liệu,kể cả sư phụ của mình nữa.Trong thoáng suy nghĩ,vị huynh trưởng chợt nhớ câu :" Nam nữ thọ thọ bất tương thân" của thầy dạy năm xưa,rằng là nam và nữ thường đã là không thể va chạm vào nhau được ,huống hồ mình đây,đường đường là một tiểu tăng quyết chí thí phát quy-y, nhất tâm theo 
Phật,thì làm sao mà dìu dắt nhau qua vũng lầy nầy được ? 

 -A di đà Phật !

Ngô tiểu thư mừng rơn,miệng cười,tay xá :

 -Đệ tử cám ơn sư phụ mở lương từ bi !

 -À..à không..không được  đâu  tiểu cô nương ,chúng tôi là người xuất gia,đã ly gia cắt ái, lại nữa nam với nữ khó mà làm sao va chạm .Nếu muốn qua được khúc đường nầy,theo như cô nương đây nói thì những kẻ tu hành như huynh đệ chúng tôi đây bắt buộc phải có cầm nắm tay nhau,tôi e rằng đây là điều trái luật của cả chốn thiền môn lẫn luật trần thế.

 Đúng lúc đó,một ngón tay khều nhẹ vào vị sư huynh,là Thiện Tâm.

 Thiện Tâm xá tiểu thư kia một lần nữa rồi quây qua Thiện Căn:

 -Thiện huynh à,cứu giúp người trong cơn nguy ngặt theo như sư phụ đã dạy,mà  đệ đã  hiểu,đây là việc phải làm. Như cô nương trong tình cảnh nầy ,mình chỉ dắt cô ấy qua vũng nước  thôi,thì đâu có gì mà sai quấy với giáo lý của đức Phật đâu  ?

 Thiện Căn,sau cú nhíu mày như ngầm răn dạy Thiện Tâm :

 -Huynh nói là không,nếu như đệ cố cải lời huynh ,đệ sẽ chịu sự quở mắng của sư phụ thì hãy ráng mà chịu.

 Thiện Tâm tần ngần khá lâu trong khoảnh khắc đó.

Mây đen lẫn giông gió kèm theo sấm gầm  đồng loạt kéo đến càng lúc càng nhanh.

Tiểu thư vốn sống trong giàu sang ,nhung lụa với chung quanh là người hầu,kẻ hạ , ắt hẳn chưa kinh qua những tình cảnh...khó khăn như thế nầy , nên nhớn nhác  đưa những ánh mắt tha thiết khẩn cầu hết từ huynh , tới đệ.

 Cuối cùng,tiểu thư họ Ngô nhìn sâu vào đáy mắt,bạo dạn hai tay  nắm chặt lấy tiểu đệ Thiện Tâm,như biết chắc,nhất định đây phải là cái phao mà  cô ta có thể đặt hoàn toàn tin cậy vào được.
 Xin tiểu sư phụ ra lượng từ bi mà giúp cho tôi.
Không chờ đến hai lần cầu khẩn,Thiện Tâm tự đưa ra một quyết định chưa biết lành dữ thể nào,rằng là bằng lòng giúp đở cho kẻ lở đường.

 Như để chứng minh sự ngay thẳng tự thâm tâm của mình,Thiện Tâm nói lớn rồi cùng nhìn sư huynh của mình lẫn cô gái kia:

 -A di đà Phật,tiểu tăng nguyện đưa cô nương đây sang phía bên kia.Xin cô nương đứng phía sau lưng với hai tay vịn chặt trên vai của tiểu tăng.

 Tiểu thư lòng mừng vô hạn.

 Thiện Căn buột lòng phải chấp thuận, song xem chừng trong lòng cũng còn điều gì bất ổn .

 Kẻ trước,người sau dắt nhau qua một đoạn đường mà vào mùa nắng ráo chỉ là cái trũng ,chổ sâu nhất độ chừng nửa thước.

 Trời gần như tối sầm,sau tia chớp sáng lòe,tiếng sấm vang động như chực xe nát cả bầu trời.

 Giật mình rồi gần như hoảng loạn Ngô tiểu thư loạng choạng trợt chân ngả bổ vào Thiện Tâm cũng cùng ngay cái lúc viên tiểu tăng chỉ kịp xoay người lại ôm chầm để cô nầy không phải ngả vào vũng nước.

 Những diễn biến tích tắc trong cơn sấm sét vào cái  buổi chiều,giữa một bên là rừng,bên là sông ấy không hề xót một mảy may nào qua sự quan sát cặn kẻ, tinh tường của Thiện Căn.
                                          ***

 Thiếu nữ hết lời cảm tạ hai vị ân sư, tiếp tục lên đường với tấm lòng tràn đầy thanh thản,rằng ở cõi trần gian có trăm điều tốt đẹp để xem,có ngàn điều thánh thiện để làm.

 Hai tiểu tăng nối tiếp đoạn đường còn lại với hai tâm trạng khác biệt.

 Một thảnh thơi.

 Một u-ám,nặng nề như bầu trời đầy  mây đen nặng nước với những âm vang của tiếng  sấm đang âm thầm ngày càng lớn dần,lớn dần choán đầy,chiếm hết lồng ngực,trái tim của tiểu tăng huynh trưởng.

 Cho đến khi còn cách nhà của lão ông không xa,huynh lên tiếng:

-Đệ không xong rồi,huynh sẽ bạch với sư phụ để người tống xuất đệ trở về thế gian trần tục,vì đệ đã ôm vị tiểu thư ấy,lúc nãy khi trời gầm.

 Thiện Tâm,im lặng khá lâu ,sau khi một lần nữa chấp tay kêu to danh hiệu A di Đà Phật rồi mới chậm rãi bộc bạch :

 -Sư huynh ! Đệ đã buông vị tiểu thư ấy xuống từ lâu rồi.Sao sư huynh cứ mãi giữ lấy cô ấy hoài vậy ?

***Trên đây là một công án thiền đã được phổ biến rộng với rất nhiều độc giả ái mộ.

**PHN, chỉ trích có một câu cuối của vị sư đệ, nhằm chỉ để trả lời vị sư huynh,rồi ...thêu dệt thêm thành một câu chuyện,thế thôi !.

*Tên ,địa danh,sự việc đều được đặt ra, chỉ để  phóng tác bởi Phạm huỳnh Ngân.

Hoa Sen.
Tự nó đã có,đã tỏa ra giá trị không thể nào bài bác được.